وجـه تسمیه:
خوانسار از دو کلمه خوان به معنی چشمه و سار (پسوند کثرت) به معنی چشمه سار تشکیل شده.
مـوقـعیت جـغرافـیائی:
این شهرستان در شمال غرب استان اصفهان واقع و از سمت شمال به گلپایگان از سمت شرق به شهرستان تیران و کرون و نجف آباد و از جنوب و غرب به شهرستان فریدن محدود است. این شهرستان با وسعتی حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع در منطقه مرکزی ایران و در دامنه رشته کوه زاگرس (کوه خوانسار) واقع است. شهر خوانسار در ۳۳ درجه و ۱۳ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۱۹ دقیقه طول شرقی قرار دارد. فاصله این شهرستان از مرکز استان ۱۶۰ کیلومتر و از مرکز کشور ۳۸۰ کیلومتر میباشد. خوانسار در منطقه ای کوهستانی واقع و دارای ۲۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دریاست.
مـوقـعیت آب وهـوائی:
به علت ارتفاع زیاد این شهر از سطح دریا هوا در تابستان معتدل و زمستان نسبتاً سرد است و به همین دلیل دارای شرایط ییلاقی است وجود چشمه های آب فراوان و باغات سرسبز شرایط بسیار مساعدی برای جذب توریسم فراهم نموده است.
حـداقـل و حـداکـثر دمـا:
در فصول سرد سال دمای هوا تا ۲۰ درجه زیر صفر کاهش می یابد و در گرمترین روزهای فصل تابستان درجه حرارت به ۳۸ درجه سانتیگراد افزایش می یابد و درجه رطوبت نسبی ۲/۳۲ می باشد.
محصولات:
محصولات اصلی به ترتیب سطح زیرکشت عبارتند از: گندم – جو – علوفه – سیب زمینی – حبوبات
و محصولات باغی شامل : انگور – گردو – بادام – زرد آلو
جـمعیت:
جمعیت ساکن در این شهرستان بالغ بر ۳۳۰۴۹ نفر بوده که با توجه به برآوردهای بعمل آمده این رقم رو به افزایش بوده لازم به توضیح است که جمعیت غیر ساکن این شهرستان در نیمه دوم سال به ۵۰ هزار نفر بالغ میگردد.
این شهرستان با یک بخش مرکزی و سه دهستان به نام های چشمه سار، کوهسار و پشت کوه دارای ۱۸ روستا می باشد.
زبـان لهـجه ،گـویش:
مردم خوانسار دارای لهجه خاصی نبوده ولیکن دارای گویش مستقل خوانساری می باشند که این گویش ریشه در زبان فارسی قدیم داشته و از قبل از اسلام در این شهرستان رایج بوده است در کتب تاریخ نقل است شهربانو همسر امام حسین (دختر یزد گرد سوم) در هنگام اسارت در مجلس عمر خطبه ای به زبان و گویش خوانساری ایراد نموده است که این جمله معروف از اوست اُف برابر ویزبوکه نامه پیغمبرش بدرا (یعنی اف بر خسرو پرویز باد که نامه پیغمبر را پاره کرد)
صنایع دستی :
از جمله مهمترین صنایع دستی که از گذشته های دور در این شهرستان رایج بوده و قسمتی از درآمد خانواده های شهری و روستائی را تأمین می نمود قالی بافی بوده است. ولی به دلایل متعدد در حال حاضر بازار فرش راکد و بافندگان و تولید کنندگان فرش با مشکلات عدیده ای روبرو می باشند.
قلم زنی، صنایع چوب، منبت کاری- سفالگری ازجمله صنایع دستی این شهرستان دردهه های اخیربوده واز هنرخاصی برخورداربوده است.
