روستای تیدجان
تیدجان روستایی نسبتا کوچک واقع در ۱۰ کیلومتری شهرستان خوانسار از توابع استان اصفهان می باشد . این روستا نزدیک به ۱۵۰۰ سال قدمت دارد . از شمال با روستاهای قودجان و بابا سلطان ، از غرب با روستا های ماکوله و خشکرود ، از جنوب با روستای وانشان و از شرق با روستاهای صفا دشت ، مهراباد ، تجره و خم پیچ همسایه است . دین مردم این روستا اسلام و مذهبشان شیعه دوازده امامی است . مردم این روستا دارای زبان خاصی نیستند ، اما کمی لهجه دارند و شغل اکثر انها کشاورزی و دامداری است . هوای نسبتا گرمی دارد ، وضعیت آب و خاکش نیز تا حدودی مساعد است . دارای ۵ محله اصلی است که به ترتیب قدمت محله پایین ، محله سیل آباد ، محله دررباط ، محله قلعه و محله بالا یا شهرک یاسر سه نام دارند و باز هرکدام از این محلات پنج گانه نیز دارای محله های کوچکتری می باشند . روستای تیدجان در حال حاضر تقریبا جمعیتی ثابت در حدود ۶۰۰نفرو جمعیت شناوری حدود ۳۰۰۰ نفر دارد.
اماکن تاریخی روستای تیدجان
روستای تیدجان بنا بر شواهد و قراین و بنا بر گفته پیشینیان چیزی در حدود ۱۵۰۰ سال قدمت دارد و نام قبلی این روستا تیرجان و تیرگان بوده است . جالب اینجاست که قدمت این روستا از خود شهرستان خوانسار نیز بیشتر است . در واقع این روستا با دو عصر متفاوت با دو دین متفاوت رو به رو بوده است . عصر مربوط به زردشتیان و عصر مربوط به مسلمانان که در ان به سر می بریم . تیدجان در چند صد سال پیش محل سکونت زردشتیان بوده است که بیشتر در دامنه کوه هیکل سکونت داشته اند . کوه هیکل که در ضلع شمالی روستا واقع می باشد بنا به گفته پیشینیان عبادتگاه و به عبارتی اتشگاه انان بوده است که همچنان اثاری از ان اتشکده به جا مانده است . تعدادی از روستاییان نیز هنگام کار در دامنه این کوه به قبرستان انان برخورده اند که حتی در بعضی از موارد توانسته اند استخوانهای انان را مشاهده کنند . یکی دیگر از اثار تاریخی و باستانی روستای تیدجان پل ساسان می باشد که به لفظ عامه به ان پل ساسون گفته می شود . این پل مربوط به دوره ساسانیان بوده که البته به مرور زمان و شرایط محیط قسمتی اعظم پل ریزش کرده و در حال تخریب کامل می باشد . تا کنون هیچ گونه اقدامی هم از طرف سازمان میراث فرهنگی و دیگر سازمانهای مربوطه جهت مرمت و نگهداری ان نشده است . حسینیه روستا هم از دیگر اثار تاریخی می باشد که حدودا ۳۰۰ سال قدمت دارد . از دیگر اماکن تاریخی می توان به حمام خزینه ای قدیمی ، سه اسیاب قدیمی که در سالهای دور از انها برای تبدیل گندم به ارد استفاده می شده و با جریان اب کار می کرده اند اشاره کرد . تیدجان دارای چندین برج کبوتر و چند کنده گوسفندیی قدیمی نیز هست . همچنین قدیمی ترین ساختمان روستا واقع در محله رباط واقع در محله پایین است که این ساختمان نیز قدمتی ۲۵۰ ساله دارد و بنا به گفته بزرگان محل پی ان به اندازه ۸ خشت گلی یعنی حدودا دو متر می باشد.
امکان مذهبی روستای تیدجان
همانطور که اشاره شد تیدجان ۵ محله دارد که بحمدلله هر محله به غیر از محله شهرک یاسر سه به تنهایی دارای یک مسجد می باشد . مسجد جامع واقع در محله پایین ، مسجد ولی عصر واقع در محله دررباط ، مسجد حجت ابن الحسن عسگری واقع در محله سیل اباد و مسجد صاحب الزمان (عج) واقع در محله قلعه . هر کدام از مسجد های نام برده هر ساله با شروع ماه مبارک رمضان با برگزاری مراسم نماز جماعت ، روضه خوانی مداحی ، خواندن دعاهای کمیل و جوشن کبیر و دیگر دعاهای سفارش شده در این ماه ، اعمال شبهای قدر و روز عید فطر ، سینه زنی و افطاری و با شروع ماه محرم با بر گزاری مراسم نماز جماعت ، روضه خوانی ، مداحی ، سینه زنی ، زیارت عاشورا و شام پذیرای اهالی روستا می باشند . لازم به ذکراست که در ماه محرم جمعیت روستا به ۳ برابر حد معمول خود رسیده و تعداد زیادی از افراد روستا که قبلا به شهرها ، مخصوصا تهران مهاجرت کرده بودند برای بر پایی مراسم عزاداری به روستا باز می گردند . همچنین مراسم مشابهی در ده روز اخر ماه صفر برگزار میگردد . شبهای جمعه هر هفته نیز در مسجد ولی عصر محله در رباط مراسم نماز مغرب و اشاء ، روضه خوانی و دعای کمیل و شبهای شنبه نیز مراسم نماز مغرب و اشاء و جلسه قران منقعد میگردد . از دیگر مکان های مذهبی می توان به حسینیه روستا اشاره کرد که حدودا قدمتی سیصد ساله دارد . هر ساله در دهه اول ماه محرم مراسم تعزیه خوانی در این حسینیه بر قرار می باشد که پذیرای خیل عظیمی از مشتاقان و عزاداران امام حسین (ع) میباشد . بارها جهت بازسازی این حسینیه تصمیماتی صورت گرفته اما نظر اهل محل این است که حسینیه بافت تاریخی خود را حفظ نماید ، البته در طی این سالها این بنا فرسوده شده و علیرغم تعمیرات صورت گرفته نیازمند یک فکر اساسی است . امام زاده بابا غیبی در محله پایین ، توت دو شاخه در حسینیه روستا ، حوزه علمیه در محله سیل اباد و مقبره اقا سید هاشم در محله سیل اباد از دیگر اماکن مذهبی این روستا به شمار میروند. در ضمن باید این را هم بگویم که این روستا در جریان انقلاب و هشت سال دفاع مقدس حدود ۵۰ شهید ، یک مفقود الاثر و ده جانباز در راه دین اسلام و وطن اهدا نموده که این نشان دهنده فرهنگ غنی مردم این روستا و ارادتشان نسبت به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است .
محصولات کشاورزی روستای تیدجان
روستای تیدجان خاک حاصلخیز و مرغوبی داشته و میزان بارندگی و و دارایی اب ان نیز در حد متوسط است . از این رو دارای محصولات کشاورزی متعددی می باشد که در زیر به چند مورد اشاره خواهیم کرد : از مهمترین تولیدات کشاورزی منطقه گردو و بادام می باشد و می توان به جرات گفت کمتر باغی را می توان در روستا یافت که در ان درخت گردو و بادام نباشد . میوه هایی همچون سنجد ، زردالو ، البالو ، گیلاس ، گلابی ، سیب و الوچه را نیز می توان نام برد که افراد روستا بنا به سلیقه و نیاز خود در باغهایشان یا حیاط منزلشان دست به کاشت این درختان می زنند . از دیگر محصولات کشاورزی می توان به انگور اشاره کرد که معمولا اکثر افراد روستا دارای باغهای انگوری هستند . گندم ، جو ، یونجه شبدر و ماشک وسیر که کشاورزان جهت تامین علوفه دامهایشان به کاشت بذرانها در زمینهایشان می پردازند. در گذشته نه چندان دور یعنی یکی دو نسل پیش از ما نیز در مردم روستا پا از زمینهای کشاورزی اطراف روستا فراتر گذاشته و در بیابان های اطراف که دارای اب لازم بود دارای مزرعه بودند و در این مزارع اقدام به کشت علف و درخت برای کسب مایحتاج زندگی و تامین اذوقه دامهایشان میکردند، که از طرفی با مهاجرت مردم روستا و بخصوص جوانان روستا به شهرهایی همچون تهران ، اصفهان و گلپایگان برای کار پس از پیروزی انقلاب و کم شدن نیروی کار و سالخورده شدن نیروی موجود و از طرف دیگر کم شدن میزان بارندگی و خشکسالی این مزارع به تدریج رها شدند . از جمله این مزارع مزرعه دکتر ، مزرعه رباطی ها ، مزرعه درگنگ و مزرعه باب چل گزی را میتوان نام برد که از میان این مزارع مزرعه دکتر بر خلاف بقیه مزرعه ها به خاطر داشتن اب بیشتر و اسپانسر قویتر در حال پیشرفت است و علاوه بر داشتن کشاورز و درخت و زمین علوفه دارای استخر اب ، استخر ماهی ، مرغداری و نعمت برق نیز میباشد. همه ساله در ماه شهریور و مهر مردم روستا مشغول چیدن و جمع کردن محصولات کشاورزی خود به خصوص گردو و بادام هستند که این کار لذت خاصی دارد. از دیگر محصولات کشاورزی تیدجان میتوان سیب زمینی و چغندر را ذکر کرد.
دهیاری روستای تیدجان
محمدرضا علی ۰۹۱۹۰۷۱۴۷۳۱
