جاذبه‌های تاریخی

اسنادی دربارهٔ مهاجرت دسته‌ای از قوم یهود در زمان کوروش بزرگ به خوانسار و سرگذشت آنان وجود دارد که هم‌اکنون در شهر همدان نگهداری می‌شوند. این اسناد نشان‌دهندهٔ قدمت تاریخی خوانسار هستند. 

تاریخچه این شهر به پیش از اسلام می‌رسد، از جمله آثاری که این قدمت را نشان می‌دهد وجود آتشکده‌ای به نام تیر، همچنین معبدی به نام هیکل واقع در کوه تیر روستای وانشان در حوالی همین روستای و در نهایت سنگ قبری که حاوی اطلاعاتی به خط پهلوی بوده و در روستای قودجان پیدا شده‌است.

امامزاده احمدبن محمدبن علی النقی

احمدبن محمدبن علی النقی معروف به شاهزاده احمد یکی از مکان‌های زیارتی خوانسار با قدمتی ۱۰۰۰ ساله است که به همراه کتابخانه و موزه در قسمت جنوبی شهر در خیابان آیت الله خوانساری قرار گرفته‌است. در داخل امامزاده ضریحی به ابعاد ۳×۲ قرار دارد که در سال ۱۳۶۳ ساخته شده‌است که در سال ۱۳۹۳ با ضریحی جدید تعویض شد. در حال حاضر طرح بازسازی این امامزاده در حال انجام است.

امامزاده سید محمودبن محمدبن علی النقی

امامزاده سیدمحمود معروف به باباترک یکی از نوادگان امام علی النقی (ع) است در خیابان سیزده محرم واقع شده‌است. این بقعه در زمان صفویه بهسازی شده‌است. قسمت جنوب شرقی این امامزاده سردابی تاریخی ساخته شده از لاشه سنگ و دارای سقف گنبدی شکل کشف شده‌است که پس از مرمت بهره‌برداری از آن آغاز شد

خانه ابهری خوانسار

خانه ابهری در زمان قاجار با مساحتی بالغ بر ۸۰۰ متر مربع توسط سید محمد باقر ابهری، بنا شده‌است این خانه در میدان سپاه- خیابان سیزده محرم- کوچه زورخانه پوریای ولی قرار دارد. این خانه در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این خانه پس از مرمت و بازسازی به پشنهاد سازمان میراث فرهنگی به موزه مردم‌شناسی تبدیل خواهد شد.

خانه جعفری خوانسار

خانه جعفری خوانسار مربوط به اواخر دوره قاجار -اوایل دوره پهلوی توسط حاج سید فضل‌الله جعفری از سادات جعفری خوانسار بنا شده و در خوانسار، خیابان آیت ا خوانساری، کوچه امامزاده احمد (محله شهرک) واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۴۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است

مدرسه مریم بیگم صفوی (همسر شاه طهماسب)

این مدرسه قدیمی‌ترین مدرسه علیمه در خوانسار است و که در سال ۱۱۰۶ هجری قمری، در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی در جنوب شرقی شهر در کنار رودخانه شهر ساخته شده و در حدود ۱۵۰۰ مترمربع مساحت دارد. این بنا تاکنون دو بار مورد بازسازی قرار گرفته، در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی توسط محمدتقی خوانساری و در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی به دست سیدحسین علوی تعمیر شد و حوزه علوی شهرت پیدا کرد. در این مدرسه افراد بزرگی تدریس کرده یا دوران تحصیل خود را گذارنده‌اند از جمله میرزای قمی، صاحب قوانین الاصول و محمدرضا گلپایگانی، روح‌الله خمینی نیز مدت شش ماه در این مدرسه در کلاس آخوند ملا محمد علی حکیم حضور داشته‌است.

مقبره باباپیر

این بقعه یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی خوانسار است. صاحب این بقعه از پایه‌گذاران مذهب شیعه جعفری در اوایل قرن هفتم در در شهرهای اصفهان، بروجرود، لرستان، نهاوند و خوزستان می‌باشد. شیخ صفی‌الدین اردبیلی در سال ۶۷۸ برای کسب دانش به نزد صاحب این بقعه آمده‌است. غیر صاحب این بقعه شیخ اباعدنان قریشی و شش تن دیگر از عرفا در این بقعه دفن هستند. در سال ۱۲۵۵ دو نفر از فرزندان شیخ اباعدنان قریشی این بقعه را مرمت و بازسازی کردند.

مقبره حلیمه و نرگس

در این شهر سه عدد سنگ قبر به نام‌های دختران بکر کشف شده‌است. بر روی این سنگ‌ها پنج منشور یا قاعده مربع حکاکی شده‌است و بر روی آنان به خط کوفی نوشتاری موجود است که مربوط به قرن سوم هجری است.

پل ساسان

این پل به عنوان یکی از پل‌های تاریخی این شهر در شمال شرقی روستای تیدجان واقع شده‌است. طول دهانه پل، ارتفاع آن و پهنای بنا بیش از هشت گام است. علت نامگذاری این پل به نام ساسان مشخص نیست اما سنگ نوشته‌ای که حاوی اطلاعات بنای پل بود بر اثر سیل مرداد سال ۱۳۶۶ از پل جدا شد و قسمتی از آن شکست. با توجه به سبک معماری این پل که شباهت زیادی به معماری دوران صفویه داشته‌است می‌توان ادعا کرد که این پل در آن زمان در خوانسار بنا شده‌است.

مسجد آقااسدالله

قسمتی از این مسجد در سال ۱۲۵۸ توسط آقااسدالله و قسمت دیگر آن بعد از ۱۰ سال توسط فرزندش محمدباقرخان ساخته شده‌است. قسمتی از این مسجد در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی در مسیر خیابان واقع شد و خراب شد و قسمتی دیگر هم در سیل ۱۳۳۵ از بین رفت. در سال ۱۳۳۶ مرمت و تجدید بنا شد.

بازار قدیمی

در این شهر سه بازار بزرگ وجود داشته‌است به نام‌های بازار بالا، بازار پلگوش و بازار دوراه که یک مورد آن از بین رفته اما در دو بازار دیگر همچنان خرید و فروش خشکبار و تنقلات محلی وجود دارد.